بلوط ایرانی (Quercus brantii L.) گونه غالب و کندرشد جنگلهای ناحیه رویشی زاگرس جنوبی در استان فارس است که حدود 291 هزار هکتار از جنگلهای استان فارس را در بر می گیرد. به منظور بررسی رابطه عمق کاشت بذر با زنده مانی و ارتفاع نهال های بلوط، آزمایشی در قالب فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1374 انجام شد. تیمار ها شامل عمق کاشت بذر در 6 سطح (صفر، 5/2، 5، 5/7، 10 و 5/12 سانتی متر) و کود حیوانی در 3 سطح (خاک معمولی، مخلوط خاک و کود 20% و 50%) در زمینی به مساحت 5600 مترمربع در شمال غربی منطقه جنگلی بلوط استان فارس (کامفیروز) اجرا شد. صفت زنده مانی بذر در سال 1376 و ارتفاع نهال ها طی دو سال 1380 و 1383 اندازه گیری و اطلاعات جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین ارتفاع نهال ها در عمق های مختلف کاشت در سطح 1% با یکدیگر اختلاف معنی داری دارند. مقایسه میانگین ارتفاع نهال در عمق های مختلف نشان داد که ارتفاع نهال های بلوط در عمق صفر نسبت به سایر سطوح عمق کاشت بیشتر بوده است. همچنین نتایج نشان داد که بهترین عمق برای درصد زنده مانی عمق 5/2 سانتی متر بوده است. بنابراین می توان پیشنهاد کرد که بذر بلوط به طور سطحی کاشته شود.

تولید نهال گیاهان بومی و غیر بومی در نهالستان یکی از مواد اولیه برای جنگل کاری در مناطق خشک بشمار می رود. یکی از عوامل موثر و تاثیرگذار بر روی تولید نهال در نهالستان تراکم بذر و عمق کاشت می باشد که در این ارتباط مطالعات وسیعی صورت گرفته است، بنابراین در این تحقیق سعی شده است تا تاثیر این دو عامل را بر فاکتورهای رویشی گونه زرد تاغ بررسی نماییم. تاغ کاریهای حسین آباد استان قم با مساحت 3180 هکتار، در 30 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان قم قرار دارد. در این طرح اثرهای دو تیمار عمق کاشت و تراکم کاشت بر روی گونه زرد تاغ (Haloxylon persicum) مورد مطالعه قرار گرفت. تیمار عمق کاشت در4 عمق 1، 2، 3 و 4 سانتی متر و تیمار تراکم بذر در 5 سطح 100، 200، 300، 400 و 500 عدد بذر در واحد سطح (1000 متر مربع) انتخاب شد و هر یک از تیمارها در 30 تکرار انجام شد. اولین اندازه گیری ها 1 سال پس از کاشت در سال 78 از قطر یقه (میلی متر)، ارتفاع (سانتی متر) و درصد زنده مانی بذرها انجام گردید و نتایج ثبت شد. برداشت های بعدی 2 سال پس از کاشت (1380)، 3 سال پس از کاشت (1381)، 5 سال پس از کاشت (1383)، 7 سال پس از کاشت (1385) و 9 سال پس از کاشت (1387) انجام شد. نتایج مقادیر قطر یقه، ارتفاع و درصد زنده مانی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده عمق کاشت 1 سانتی متر مناسبترین نتایج را از نظر قطر یقه، ارتفاع و درصد زنده مانی داشت و برای جنگل کاری پیشنهاد می گردد. همچنین تراکم کاشت 200 عدد بذر در واحد سطح جهت جنگل کاری با این گونه مطلوب می باشد.

گونه پده در مناطق وسیعی از کشور به طور طبیعی گسترش یافته است. تنوع جغرافیایی و اقلیمی موجب تغییراتی به لحاظ رویشی و مورفولوژیکی در میان درختان جوامع مختلف شده است. این بررسی با هدف تعیین ویژگی های رویشی پروونانس های پده با مبادی جغرافیایی متفاوت و تعیین مناسبترین پروونانس ها به لحاظ وضعیت رشد انجام گردید. تعداد 30 قلمه (از ده درخت و از هر درخت سه قلمه) از 16 پروونانس با مبادی جغرافیایی مختلف انتخاب و در خزانه آزمایشی کرج کشت و با تجزیه واریانس یک طرفه تحلیل گردید. مشخصه های درصد زنده مانی، قطر، ارتفاع، تعداد برگ، وزن برگ، وزن ساقه، وزن ریشه و طول ریشه اصلی مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات رویشی در پروونانس های مختلف پده نشان می دهد که اختلاف معنی داری برای صفات قطر، ارتفاع، تعداد برگ، وزن خشک ریشه و طول ریشه اصلی(P<0.01)  و صفات وزن خشک برگ و وزن خشک ساقه (P<0.05) وجود داشته است. مقایسه میانگین صفات رویشی نشان می دهد که پروونانس های رامهرمز، گتوند، تفرش و حمیدیه دارای بیشترین متوسط قطر و ارتفاع (نهال های دوساله به ترتیب 62/2، 37/2، 26/2، 92/1 سانتی متر و 51/2، 76/2، 43/2، 32/2 متر) و مجموع وزن خشک برگ، ساقه و ریشه (به ترتیب 8/87، 8/107، 8/114، 95 گرم) بودند. همچنین پروونانس های ماه نشان و گتوند کمترین مقدار را به لحاظ صفات رویشی مذکور داشتند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

رملیک (Ziziphus nummularia) از جمله گونه های مقاوم به خشکی است که بررسی پیش رو با هدف شناسایی تیمارهای مناسب بستر بذر و آبیاری آن انجام شده است. این پژوهش در نهالستان شهرستان مسجدسلیمان، به صورت آزمایش فاکتوریل با سه فاکتور بستر کاشت در4 سطح، آبیاری در 3 سطح و خراش دهی بذر در 3 سطح در قالب طرح کاملا تصادفی نامتعادل انجام شد. نتایج نشان داد که اثرات اصلی سطوح مختلف فاکتور بستر کاشت و اثر متقابل بستر کاشت در روش آبیاری برای تمام صفات مورد مطالعه به جز طول ساقه معنی دار بود. اختلاف بین روش های مختلف خراش دهی بذر رملیک برای اکثر صفات رویشی در این مطالعه غیرمعنی دار بود. با توجه به تاثیر تیمارهای مختلف و اثرات متقابل انها صفت درصد زنده مانی برای خاک معمولی در روش هر روز آبیاری در خیساندن بذر به مدت 48 ساعت در آب دارای بیشترین مقدار بود.

گونه سفیدپلت به عنوان درختی سریع الرشد و انحصاری در مناطق شمالی ایران، گونه ای در معرض خطر شناخته شده و در شرایط طبیعی، زادآوری بذری آن کمتر یافت می شود. بر خلاف سایر گونه های جنس صنوبر، در مورد تکثیر جنسی سفیدپلت اطلاعات کمی در دسترس است. سفیدپلت به طور سالانه مقادیر زیادی بذر ریز، سبک و با عمر کوتاه در هوا پراکنده می کند که برای سبز شدن و ادامه رشد تا تولید نهال به شرایط و بستر مناسبی نیازمند است. چنین شرایطی به صورت طبیعی معمولا فراهم نمی شود. این مطالعه به منظور دستیابی به روش های تولید انبوه نهال بذری و گسترش اساس ژنتیکی این گونه انجام شده است. به این منظور کپسول های در حال باز شدن از 25 درخت متعلق به 25 رویشگاه متفاوت در استان های گلستان، مازندران و گیلان در فروردین ماه 1389 جمع آوری شد. پس از بوجاری، تعداد 30 بذر در گلدان های لاکی در سه تیمار خاک شامل 1) خاک خالص مزرعه، 2) ترکیب خاک خالص و ماسه بادی، و 3) ماسه بادی خالص کاشته شدند. کلیه گلدان ها مربوط به 16 درخت مختلف، در سه تیمار جهت شرقی، غربی و جنوبی (در پناه دیوار) قرار داده شدند. طرح آزمایشی فاکتوریل و بر اساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. گلدان ها درون تشت های بزرگتر قرار داده شدند و عملیات آبیاری به صورت روزانه و کنترل علف های هرز در مواقع لزوم در طول فصل رشد انجام گردید. ارتفاع کلیه نهال ها در هر واحد آزمایشی در پایان فصل رشد اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت های معنی داری بین کلیه منابع تغییرات وجود دارد. در تیمار خاک، مقادیر متوسط ارتفاع نهال 113، 57 و صفر سانتی متر به ترتیب برای سه تیمار خاک خالص، مخلوط ماسه و خاک و تیمار ماسه خالص حاصل شد. تفاوت های معنی دار در ارتفاع نهال ها نیز بین درختان مشاهده گردید، به طوری که نهال های حاصل از رویشگاه های زرین گل 2، زرین گل 3، کنسی و جنگل گلستان 4 به ترتیب با مقادیر ارتفاع 111.4، 98.9، 98.9 و 94.3 سانتی متر، بلندترین نهال ها بودند و از این نظر از میان 16 درخت منتخب، 11 گروه متفاوت حاصل از گروه بندی به روش دانکن معرفی شد. بین جهت های مختلف هم تفاوت معنی دار از لحاظ رشد ارتفاعی دیده شد، به طوری که تیمارهای جهت های شرقی و جنوبی به ترتیب با 88 و 87.3 سانتی متر ارتفاع نهال، در گروه اول و تیمار جهت غربی با 81.4 سانتی متر در گروه دوم قرار گرفتند. در نهایت این تحقیق نشان داد که تولید انبوه نهال بذری با ارتفاع مناسب، در خاک خالص مزرعه و در جهت های شرقی و جنوبی بیشتر از سایر تیمارها بوده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در این پژوهش مشخصه ­های رویشی و فیزیولوژیکی 6 گونه درختی کاشته­ شده در منطقه صنعتی فولاد مبارکه اصفهان در فواصل آبیاری مختلف (هفت، 14، 21 و 28 روز یک­بار) به ­صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در سال 1398 مورد پژوهش قرار گرفت. مشخصه ­های زنده ­مانی، رویش ارتفاعی، قطری، تاجی، فتوسنتز، تعرق، هدایت روزنه ­ای و کارآیی مصرف آب و همچنین محتوای پرولین و کلروفیل کل مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ­ها نشان داد که با طولانی­ تر­شدن دوره­ های آبیاری از 7 روز یک­بار به 28 روز یک­بار درصد زنده­ مانی گونه­ ها و صفات ریختی مانند رویش ارتفاعی، قطری، تاجی و سطح برگ گونه ­ها تحت تأثیر تنش کم ­آبی کاهش می­ یابد. فتوسنتز، هدایت روزنه ­ای، تعرق، کارآیی مصرف آب و کلروفیل کل برگ در دوره آبیاری 7 روز یک­بار بیشترین مقدار و دوره آبیاری 28 روز یک­بار کمترین بودند، درحالی­که کمترین مقدار پرولین در دوره آبیاری 7 روز یک­بار و بیشترین مقدار آن در دوره آبیاری 28 روز یک­بار مشاهده شد. از نظر صفات فیزیولوژیکی بین گونه ­ها تفاوتی وجود نداشت. به­ طورکلی برآیند نتایج نشان داد که گونه­ های داغداغان (Celtis australis)، زیتون تلخ (Melia azedarach) و اقاقیا (Robinia pseudoacacia) عملکرد مناسبی در دوره­ های آبیاری مختلف در برخی مشخصه ­های مورد بررسی از خود نشان دادند. به­ طورکلی اگرچه تیمار 7 روز یکبار آبیاری نتایج بهتری نشان داد، اما با توجه به اینکه تیمارهای 14 و 21 روز یکبار نیز زنده ­مانی بالایی داشتند می­ توانند برای کاهش مصرف آب مورد استفاده قرار گیرند.

به منظور تعیین مناسب ترین میزان سایه برای پرورش نونهال های راش (Fagus orientalis Lipsky) در یک نهالستان کوهستانی اثر سه تیمار سایه 33، 50 و 60 درصد به همراه یک تیمار نور کامل با چهار تکرار، در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی روی نهال های یک ساله گونه یاد شده، مورد آزمایش قرار گرفت نتیجه این بررسی در پایان یک فصل رویش نشان داد که اثر تیمارهای مختلف سایه روی زنده مانی نونهال های راش (در سطح (P<0.01 و روی ارتفاع آن (در سطح (P<0.05 معنی دار است، ولی اثر آن روی قطر یقه معنی دار نیست . کمترین نرخ زنده مانی (به مقدار 63 درصد)، در نور کامل مشاهده شد و زنده مانی در سه سطح سایه 33، 50 و 60 درصد بیش از 90 درصد بوده است. ارتفاع نونهال ها، با کاهش سایه (افزایش نور)، افزایش یافت با توجه به کاهش قابل توجه زنده مانی در نور کامل، استقرار سایبان هایی با سطح سایه 33 تا 66 درصد برای پرورش نونهال های راش در نهالستان های کوهستانی نتیجه مناسبی را به دنبال خواهد داشت. این تحقیق بر روی نهال های یکساله راش به عمل آمد و جهت پایش تغییرات نتایج، نیاز به ادامه آن تا زمان انتقال به عرصه اصلی می باشد.

به منظور بررسی تاثیر منشا بذر  بارانک در رویاندن بذر ، زنده مانی و رویش نونهال های بارانک، در دو رویشگاه اشک (ارتفاع از سطح دریا 2100 الی 2300) و سنگده ( ارتفاع 1700 الی 1800 متر)، از 40 پایه بارانک در طبقات قطری مختلف، میوه جمع آوری شد. بذور از میوه خارج، و برای هریک از پایه ها، 200 بذر در 100 حلقه گلدان پلاستیکی در نهالستان اوریملک چوب فریم (ارتفاع 1550 متر) کاشته شدند. در بهار سال اول میزان بذرهای جوانه زده یادداشت شد. زنده مانی و رویش ارتفاعی نونهال ها نیز بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر مبدا بذر، روی جوانه زنی بذر در سطح P<0.05 معنی دار است. جوانه زنی بذرهای پایه های مادری مبدا اشک (ارتفاعات بالاتر) بیشتر از جوانه زنی بذرهای پایه های مادری مبداء سنگده بود. همچنین اثر مبدا بذر روی زنده مانی در سطح P<0.05 و رویش ارتفاعی نونهال های تولیدشده در سطح P<0.01 معنی دار بود. زنده مانی و رویش ارتفاعی نونهال های حاصل از بذور پایه های مادری مبدا سنگده (ارتفاعات نزدیک به نهالستان) از زنده مانی و رویش ارتفاعی نونهال های حاصل از بذور پایه های مادری مبدا اشک بیشتر بود.